Khoa học luôn khiến con người kinh ngạc với những kiến thức chúng ta tích lũy được từ quá khứ và những tiến bộ chúng ta tạo ra cho tương lai.
Khi tôi còn là một đứa trẻ xem Jetson, tôi tin rằng chúng ta sẽ có những chiếc xe ô tô bay và robot trí tuệ nhân tạo dọn dẹp nhà cửa … nhưng có lẽ năm 2020 không giống như vậy.
Tuy nhiên, trong năm lại có nhiều khám phá liên quan đến không gian vũ trụ, chăm sóc sức khỏe, khí hậu và những bí ẩn cổ xưa.
Dưới đây là một số tiến bộ khoa học của năm 2020 có khả năng chỉ dẫn chúng ta tiến tới tương lai.
SpaceX lần đầu tiên đưa 2 phi hành gia lên vũ trụ
SpaceX của Elon Musk đã khởi động sứ mệnh phi hành đoàn đầu tiên vào ngày 30 tháng 5 năm 2020. Tên lửa Falcon 9 và tàu vũ trụ Crew Dragon cất cánh từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA ở Florida lúc 3:22 chiều.
Các phi hành gia của NASA, Bob Behnken và Doug Hurley là những phi hành gia đầu tiên của NASA quay trở lại không gian kể từ khi NASA kết thúc chương trình hơn một thập kỷ trước.
SpaceX phóng 60 vệ tinh Internet Starlink
Space X đã hoàn thành lần phóng thứ 19 vào năm ngoái vào ngày 24 tháng 10 năm 2020. Tên lửa Falcon 9 rời khỏi Căn cứ Không quân Cape Canaveral.
Đã có thêm 60 vệ tinh internet Starlink được phóng thành công trong nỗ lực phục vụ các dịch vụ internet tốc độ cao toàn cầu.
NASA và Cơ quan Vũ trụ châu Âu đã thu thập những cảnh quay đáng kinh ngạc của mặt trời
Solar Orbiter được phóng vào ngày 9 tháng 2 năm 2020 (EST). Tàu vũ trụ đã hoàn thành chuyến đi quanh mặt trời đầu tiên vào giữa tháng 6.
Những bức ảnh mà nó chụp được sẽ giúp các nhà khoa học nghiên cứu các lớp khí quyển của ngôi sao gần trái đất nhất. Điều này sẽ giúp mở rộng những nhận thức về thời tiết và nhiều hơn nữa về Mặt trời.
Em bé Tennessee được sinh ra từ phôi thai đông lạnh hơn 27 năm trước
Tina và Ben Gibson chào đón Molly Everette Gibson đến với thế giới vào ngày 26 tháng 10 năm 2020. Cô nặng 6 pound, 13 ounces. (2.72 kg 85g)
Điều đáng chú ý về sự ra đời của bé chính là phôi thai của bé lần đầu tiên được tạo ra và đông lạnh vào tháng 10 năm 1992. Nó đã được làm tan vào ngày 10 tháng 2 năm 2020, và sự ra đời của cô đã lập kỷ lục mới về phôi đông lạnh lâu nhất được sinh ra.
Kỷ lục trước đó được thiết lập bởi chị gái của Molly, Emma Wren Gibson, người có phôi thai đông lạnh (cùng lúc với Molly) 24 năm cho đến khi cô được sinh ra vào năm 2017.
Phát triển vắc-xin COVID-19
Thế giới đã theo dõi và hồi hộp chờ đợi một loại vắc-xin COVID-19 được phát triển. Trước cuối năm nay, vắc-xin Pfizer và Moderna sẽ bắt đầu được tiêm những mũi đầu tiên cho công dân Mỹ.
Các loại vắc-xin đã sử dụng công nghệ mới liên quan đến chuỗi mã di truyền tổng hợp, được gọi là RNA truyền tin. Vắc-xin đã mang lại hy vọng cho những người trong ngành y tế và những bệnh nhân trong nhóm có nguy cơ cao.
Các nhà nghiên cứu nhanh chóng tìm hiểu về COVID-19
Khi virus Corona mới này tấn công chúng ta, khoa học đã làm những gì khoa học cần làm và tạo ra các giả thuyết. Khi mới bắt đầu, những điều chúng ta hiểu biết về chúng không khác những gì chúng ta biết về các loại virus khác. Các nhà khoa học bắt đầu trả lời các câu hỏi như:
- Virus tồn tại bao lâu trên các bề mặt?
- Nó gây ra thiệt hại gì cho các bộ phận cơ thể khác?
Có rất nhiều điều để nghiên cứu nhưng các nhà khoa học và nhà nghiên cứu đã miệt mài làm việc; cung cấp cho chúng ta rất nhiều thông tin. Chúng ta vẫn đang học hỏi, nhưng kiến thức của họ đã giúp giữ cho tất cả chúng ta an toàn hơn một chút.
Chúng ta đã tìm hiểu thêm về khủng long
Tin tức về khủng long từng là những tin cũ rích. Theo nghĩa đen, chúng đã lang thang trên trái đất trong cách đây 65 triệu năm, trước khi chúng ta xuất hiện, nhưng rất ít loài thu hút sự chú ý của chúng ta như T-Rex (Khủng long bạo chúa).
Chúng ta đang ở đây vào năm 2021 và vẫn đang học những điều mới về chúng. Năm ngoái, chúng tôi phát hiện ra rằng trứng của một số loài khủng long có vỏ mềm hơn. Các nhà khoa học xác nhận rằng Spinosaurus có đuôi giống như mái chèo, chứng minh một giả thuyết rằng loài khủng long ăn thịt này có 1 khoảng thời gian sống trong khu vực có nước.
Tìm hiểu thêm về khủng long cung cấp cho các nhà khoa học thêm dữ liệu về sự tiến hóa, nguyên nhân khiến chúng tuyệt chủng và thậm chí cung cấp cho các thiên tài sáng tạo nhiều thông tin hơn cho các bộ phim như Jurassic Park!
Các nhà khảo cổ đã xác định nguồn gốc của một số tảng đá Stonehenge
Stonehenge là gì? Ai đã tạo ra nó? Tại sao họ xây dựng nó? Họ xây dựng nó khi nào? Chúng ta vẫn chưa biết, nhưng những gì các nhà khoa học phát hiện ra vào năm 2020 là những viên đá đến từ đâu!
Họ đến từ một khu vực được gọi là West Woods, khoảng 15 dặm từ vị trí đó. Stonehenge sẽ còn là một bí ẩn trong bao lâu nữa? Chỉ có thời gian mới trả lời được.
Ảnh: livescience.com
Các nhà Ai Cập học đã tìm thấy hơn 160 xác ướp
Họ tìm thấy những xác ướp này bị chôn vùi dưới cát sa mạc ở Saqqara, một thành phố cổ của sự chết chóc. 2.500 năm trước, những người Ai Cập này được bảo quản cẩn thận, đặt vào quan tài bằng gỗ và chôn cất trong các trục cao 40 feet. Họ vẫn bị chôn vùi cho đến vài tháng trước.
Bây giờ, năm 2020 có thể không phải là thời điểm tốt nhất để mạo hiểm với một lời nguyền từ việc mở một chiếc quan tài với xác ướp đầy ruồi bâu quanh, nhưng các nhà khảo cổ học và Ai Cập học sẽ thu được rất nhiều thông tin hữu ích về nền văn minh cổ đại.
Sự cố sông băng tồi tệ hơn chúng ta nghĩ
Các sông băng ở Nam Cực, đặc biệt là Denman, đang tan chảy với tốc độ đáng báo động. Một sông băng này có thể nâng mực nước biển toàn cầu lên 5 feet.
Các nhà nghiên cứu khí hậu cũng chia sẻ hình ảnh đáng lo ngại của hai sông băng khác, Thwaites và Pine Island. Cả hai nằm cạnh nhau trên bán đảo phía tây của Nam Cực và chứa đủ băng để chiếm khoảng 4 feet thể tích nước biển tăng nếu chúng tan chảy.
Hy vọng rằng, chúng ta sẽ chú ý đến cảnh báo này và thực hiện một số thay đổi lớn trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Các nhà khoa học đã tạo ra một cách để phân hủy nhựa nhanh hơn
Các nhà khoa học đã tạo ra một siêu enzyme, có nguồn gốc từ một loại vi khuẩn tự nhiên, có thể phát triển khả năng phân hủy nhựa.
Ô nhiễm nhựa đã “vấy bẩn” toàn bộ hành tinh, và rất khó để phá vỡ chai nhựa và tạo ra những chai mới từ vật liệu cũ. Điều này có nghĩa là nhựa mới đang được tạo ra từ dầu mỗi năm.
Enzyme mới sẽ cho phép tái chế hoàn toàn chai nhựa. Điều này sẽ giúp ích trong cuộc chiến chống ô nhiễm và biến đổi khí hậu.
Vật liệu lâu đời nhất – bụi sao cổ đại, được phát hiện
Các nhà khoa học từ Đại học Chicago và Bảo tàng Field đã phát hiện ra bụi sao hình thành từ 5 đến 7 tỷ năm trước nhờ các hạt từ một thiên thạch của Úc.
Mảnh vật chất này, “già” hơn Mặt trời, giúp chúng ta hiểu thêm về những vụ nổ và sự hình thành các vì sao. Tìm hiểu về lịch sử của các ngôi sao giúp chúng ta hiểu thêm về vòng đời của một ngôi sao.
Các nhà khoa học đã tìm hiểu thêm về hố đen
Vào tháng 9 năm 2020, vụ va chạm hố đen lớn nhất đã được phát hiện. Lỗ đen mới hình thành quá lớn, lớn gấp 142 lần mặt trời, đến nỗi các nhà khoa học không biết rằng nó có thể tồn tại.
Hy vọng rằng, các nhà khoa học sẽ tìm hiểu thêm về cách những lỗ đen khổng lồ này hình thành và ý nghĩa của chúng đối với vũ trụ.
Ảnh: Baoquocte.vn
Nước mặn được phát hiện trên sao Hỏa và chòm Thần Nông
Các nhà khoa học đã tìm thấy 3 hồ nước được ẩn giấu trên sao Hỏa. Phát hiện được báo cáo vào ngày 28 tháng 9 năm 2020, được thực hiện với sự trợ giúp của dữ liệu radar từ tàu vũ trụ quỹ đạo sao Hỏa của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, được gọi là Mars Express. Các hồ có diện tích khoảng 75.000 km2.
Liệu phát hiện này có khiến chúng ta tìm thấy thêm bằng chứng về sự sống trên sao Hỏa? Nó sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mô hình thời tiết của hành tinh này. Thần Nông, một hành tinh lùn, có nước thấm vào bề mặt của nó, điều này cho thấy sự hiện diện của một đại dương ngầm cổ đại.
Nước được phát hiện trên Mặt Trăng
Sao Hỏa và Thần Nông không phải là nơi duy nhất mà các nhà khoa học phát hiện ra nước. Mặt trăng của chúng ta cũng tham gia vào danh sách. Các nhà khoa học đã tìm thấy nước trên bề mặt có ánh nắng mặt trời trên mặt trăng, điều này cho thấy nước không bị giới hạn ở những điểm lạnh nhất.
Dữ liệu, được thu thập nhờ SOFIA, cho thấy nước có mặt ở nồng độ 100 đến 412 phần triệu, tương đương với một chai nước 12 ounce (gần 85g). Điều này giúp các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu về sự sống ngoài vũ trụ.
Phương pháp điều trị mới cho người rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD) đang được xem xét
Là một người bị PTSD vì chấn thương thời thơ ấu, khám phá này đặc biệt thú vị.
Nghiên cứu được thực hiện bởi Trung tâm Nghiên cứu về các triệu chứng nghiện và Sức khỏe Tinh thần (Centre for Addiction and Mental Health) được công bố trên Tạp chí Điều tra Lâm sàng (Journal of Clinical Investigation) chỉ ra một sự đột phá về một phương pháp mới rất tiềm năng về điều trị và phòng ngừa cho rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD). Nó tập trung vào việc phát hiện ra một phức hợp protein mới.
“Việc phát hiện ra phức hợp protein Glucocorticoid Receptor-FKBP51 cung cấp một sự hiểu biết mới về các cơ chế phân tử cơ bản của PTSD”, tiến sĩ Liu nói.
“Chúng tôi tin rằng phức hợp protein này thường tăng lên sau khi căng thẳng nghiêm trọng, nhưng trong hầu hết các trường hợp, mức độ sớm trở lại nấc thang cơ bản. Tuy nhiên, ở những người phát triển PTSD, phức hợp protein vẫn tăng liên tục, và do đó đây có thể là một dấu hiệu sinh học dựa trên máu cho PTSD cũng như là mục tiêu điều trị dược lý.
Ngoài ra, peptit chúng tôi phát triển có thể được đưa ra sau một sự kiện chấn thương, và có thể ngăn chặn bệnh nhân phát triển PTSD. Đây là một cách tiếp cận hoàn toàn mới đối với PTSD và cho các rối loạn tâm thần nói chung.”
Nhà khoa học “nuôi thịt” trong phòng thí nghiệm
Đảm bảo rằng có đủ thức ăn cho dân số con người đã nằm trong tầm ngắm của khoa học trong nhiều năm. Vấn đề phụ thuộc vào kết cấu và hương vị.
Trong một nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã tạo ra một giàn 3D xốp từ protein đậu nành. Trong nghiên cứu mới này, các nhà khoa học muốn tạo ra một cái gì đó giống như bít tết, thay cho các món ‘chả viên’ và ‘chả miếng’ hiện tại.
Họ gieo hạt và phát triển ba loại tế bào – cơ trơn, tế bào nội mô và tế bào vệ tinh – một sự kết hợp mang lại cho sản phẩm cuối cùng một kết cấu giống như thịt hơn.
Chất siêu dẫn nhiệt độ phòng
Các nhà khoa học đã tạo ra một “vật liệu bí ẩn” (bản thân vật liệu này chưa được hiểu rõ). Nó dường như có thể dẫn điện mà không có điện trở ở nhiệt độ lên đến khoảng 15 °C. Đó là một kỷ lục mới về siêu dẫn, thường chỉ xảy ra ở nhiệt độ thấp và lạnh.
Nó sẽ chưa thể ứng dụng ngay, bởi vì nó đòi hỏi phải sử dụng áp lực mạnh, nhưng các nhà khoa học hy vọng nó sẽ tạo ra thêm một lựa chọn dẫn điện.
Trí tuệ nhân tạo có thể phát hiện ung thư vú và tuyến tiền liệt
Vào tháng 1 năm 2020, các nhà nghiên cứu đã công bố những phát hiện chứng minh rằng hệ thống AI DeepMind của Google có thể đọc thành công kết quả X-Quang về những bất thường. Trên thực tế, nó vượt trội hơn 6 bác sĩ X quang là con người.
Hệ thống AI (Trí tuệ nhân tạo) cho thấy giảm tỉ lệ dương tính giả giảm 5.7%. Trong một nghiên cứu không liên quan khác được thực hiện vào tháng 7, các nhà nghiên cứu tại Đại học Pittsburgh đã đào tạo một chương trình AI để xác định xem các tế bào ung thư tuyến tiền liệt có mặt trong các lát cắt mô hay không.
Mỗi phát hiện này ảnh hưởng đến sự hiểu biết của chúng ta về quá khứ và chỉ dẫn chúng ta tiến tới tương lai. Có lẽ, chúng ta sẽ sống trong một thế giới sạch hơn, bền vững hơn vì một số tiến bộ này. Chiến đấu với ung thư có thể trở nên dễ dàng hơn trong tương lai. Cuộc hành trình vào không gian sẽ tiếp tục mê hoặc chúng ta, tôi chắc chắn. Có lẽ, một lúc nào đó, tôi sẽ có một ‘Rosie’ và một chiếc xe bay.
—————-
Xin chân thành cảm ơn tác giả vì những chia sẻ vô cùng bổ ích!
- Theo: everydaypower.com
- Người dịch: Lê Phương Hà
- Khi chia sẻ cần phải trích dẫn nguồn là “Người dịch: Lê Phương Hà – Nguồn iVolunteer Vietnam.”
Shortlink: https://ivolunteer.vn/z/7403
Trong quá trình tổng hợp và chia sẻ thông tin, các tình nguyện viên/ cộng tác viên/ thành viên rất khó tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được độc giả cảm thông và góp ý tích cực để giúp iVolunteer Vietnam ngày một hoàn thiện & phát triển.
