“Bất kể bạn làm gì, sẽ luôn có ai đó không hài lòng. Ai đó sẽ nghĩ rằng lựa chọn của bạn là sai lầm. Và ai đó sẽ cho bạn biết bạn nên làm gì thay thế. Bất kể bạn đi theo con đường nào, sẽ có người làm tốt hơn. Ai đó sẽ có nhiều hơn bạn. Và cuộc sống của người khác có thể trông ấn tượng hơn trên giấy. Nếu bạn sống thật với chính mình, điều đó sẽ không thành vấn đề vì bạn sẽ có thứ gì đó thỏa mãn hơn là sự chấp thuận và ảo tưởng về “thành công”: một cuộc sống phù hợp với bạn, dựa trên mong muốn, nhu cầu, giá trị và các điều ưu tiên của chính bạn. ” ~ Lori Deschene
Bạn đã bao giờ đi ngang qua một ngôi nhà bề thế, hoặc lái xe qua một khu phố sang trọng và nghĩ, “Uớc gì mình sống ở đây” hoặc “Những người sống ở đây thật may mắn” chưa?
Nếu bạn có, thì chúng ta đã là một phần của cùng một câu lạc bộ! Tôi đã từng làm điều này rất nhiều.
Trong khi dắt chó đi dạo, tôi nhìn vào một ngôi nhà và cho rằng những người sống trong ngôi nhà đó hẳn là rất hạnh phúc với cuộc sống. Các giả định của tôi chỉ dựa trên cái nhìn ở sân trước và mặt tiền của ngôi nhà.
Khi tôi nghĩ về nó bây giờ ngay trong lúc tôi viết bài đăng này, tôi tự hỏi, “Làm thế nào tôi có thể ngây thơ như vậy?” Mặc dù nhận thức được câu nói “đừng bao giờ đánh giá một cuốn sách qua bìa của nó,” đó chính xác là điều tôi đã từng làm. Làm sao người ta có thể đoán được điều gì ẩn sau lối vào lớn của một ngôi nhà? Ai biết được những câu chuyện về những ngôi nhà sang trọng của những khu phố độc quyền ẩn chứa bên trong là những câu chuyện gì?
Những cơn so sánh thường xuyên của tôi đã bị đánh bật bởi một liều thuốc tỉnh táo từ thực tế qua một câu chuyện tin tức gây sốc và bi thảm cách đây vài năm.
Một trong những ngôi nhà mà tôi từng ngưỡng mộ đã trở thành địa điểm của một vụ giết người-tự sát kinh hoàng, xóa sổ cả một gia đình! Tôi không thể tin vào tai và mắt mình khi đọc tin tức và xem thông tin trên tivi.
Đầu óc tôi đang nghĩ, với tất cả sự ngây thơ, “Làm sao mà có thể được? Điều gì có thể xảy ra với cư dân của ngôi nhà xinh đẹp đó? Họ có mọi thứ mà bất cứ ai cũng có thể muốn, phải không? ”
☀️ Tôi Có Biết Bạn Không?
Bạn đã nghe câu nói “con người giống như củ hành tây” chưa? Chúng ta có rất nhiều lớp che giấu cốt lõi của bản thân. Khi bạn bóc một lớp này, lớp khác sẽ xuất hiện!
Rất khó để biết một người khác trong sâu thẳm cốt lõi của họ. Bạn có bao giờ thắc mắc về hành vi bất ngờ hoặc khó hiểu của một người mà bạn nghĩ rằng bạn biết rõ?
Thực tế là mỗi người trong chúng ta đều là duy nhất, và thường có thể mất cả đời để chúng ta hiểu được bản thân của mình. Vì vậy, có gì ngạc nhiên khi chúng ta không bao giờ có thể thực sự hiểu một người khác?
Tuy nhiên, chúng ta so sánh! Chúng ta làm điều đó ngày này qua ngày khác, thậm chí không nhận thức được sự dễ dàng và tần suất chúng ta chuyển sang chế độ so sánh.
Con người vốn dĩ dễ bị so sánh vì hiện tượng này bắt đầu khá sớm trong cuộc sống của chúng ta.
Khi còn nhỏ, chúng ta có thể đã trải qua cảm giác bị so sánh với những đứa trẻ khác — bởi cha mẹ, giáo viên, người thân, bạn bè, bạn bè đồng trang lứa, v.v.
Khi lớn lên thành người lớn, chúng ta bắt đầu so sánh mình với những người lớn khác. Đôi khi sự so sánh có thể là thuận lợi, nhưng cũng có đôi khi nó trở thành sự bất lợi. Dù bằng cách nào, nó cũng dẫn đến những cảm giác không lành mạnh – cảm giác vượt trội hơn hoặc thấp kém hơn.
Cảm giác kiêu ngạo hay cay đắng không bao giờ là lành mạnh, phải không?
Liệu sự so sánh của bạn có dẫn đến suy nghĩ “Ồ, tôi giỏi hơn anh chàng này rất nhiều!” hoặc “Cô ấy làm như thế nào? Tôi sẽ không bao giờ tốt như cô ấy! ”, Có chút nghi ngờ rằng“ kẻ trộm niềm vui ”, được Roosevelt đặt ra một cách hoàn hảo, đã trú ngụ trong đầu bạn và bận rộn lục soát tâm trí bạn về tất cả niềm vui, hạnh phúc và sự mãn nguyện.
Tại sao rất khó để tránh trở thành nạn nhân của xu hướng thường xuyên so sánh?
☀️ Lý Thuyết So Sánh Xã Hội
Nhà tâm lý học Leon Festinger đã đề xuất trong lý thuyết so sánh xã hội của mình rằng loài người tham gia vào việc so sánh như một cách đánh giá bản thân, giống như một quá trình đo điểm chuẩn. Chúng ta hiểu thêm về khả năng, thái độ hoặc kỹ năng của chính mình bằng cách so sánh bản thân với các bạn cùng lứa tuổi.
Lý thuyết của Festinger cho rằng con người chỉ có thể xác định bản thân trong mối quan hệ với những người khác. Tôi tự hỏi liệu đó có phải là lý do tại sao câu hỏi tồn tại lâu đời “Tôi là ai?” có vẻ rất khó trả lời, vì chúng ta dường như không có khả năng xác định bản thân độc lập với người khác.
Như đã đề cập trước đó, so sánh xã hội có thể hoạt động theo hai cách.
1. So Sánh Xã Hội Hướng Lên
Đây là lúc chúng ta so sánh mình với những người mà chúng ta tin rằng giỏi hơn chúng ta. Kiểu so sánh này có thể dẫn đến hai loại suy nghĩ, cảm xúc hoặc kết quả.
Loại đầu tiên là nơi chúng ta có thể muốn cải thiện bản thân để đạt đến cấp độ của người mà chúng ta đang so sánh với mình, hoặc thậm chí vượt qua họ. Đây là một trong những lợi ích có thể có của việc so sánh nếu chúng ta chuẩn bị để học hỏi, vì nó có thể dẫn đến sự phát triển cá nhân.
Nếu sự so sánh có thể được nhìn thấy dưới điểm tích cực này, thì “kẻ trộm niềm vui” có thể được thay đổi chức danh và sống bên trong chúng ta với tư cách là “người truyền động lực”.
Kết quả thứ hai và phổ biến hơn của so sánh xã hội hướng lên là đố kỵ, ghen ghét và cay đắng — rõ ràng là một kết quả không mong muốn mà chỉ có thể dẫn đến thất vọng và thất bại.
2. So Sánh Xã Hội Đi Xuống
Điều này xảy ra khi chúng ta so sánh mình với những người mà chúng ta tin rằng kém hơn chúng ta. Đây giống như một bài tập “nâng cao lòng tự trọng nhân tạo”. Thái độ “ít nhất thì tôi không tệ như anh ấy / cô ấy” có thể giúp chúng ta cảm thấy tốt hơn về tài năng, thành tích hoặc tình hình cuộc sống của mình, ngay cả khi chỉ là tạm thời.
So sánh xã hội bắt đầu sớm trong cuộc sống (ví dụ, một đứa trẻ ở trường mẫu giáo muốn có cùng một món đồ chơi mà đứa trẻ khác cầm trên tay), đạt được động lực khi đi học (mốt mới, thời trang và đồ dùng mà trẻ muốn theo đuổi hoặc sở hữu), và dần ăn sâu vào tuổi trưởng thành thông qua những so sánh về nghề nghiệp, gia đình, sự giàu có, địa vị và lối sống.
Xu hướng so sánh này hoàn thành một vòng tròn đầy đủ khi hiện tượng chuyển sang người lớn so sánh con cái của họ về mức độ chúng đang làm trong học tập, thể thao hoặc bất kỳ hoạt động nào khác.
☀️ Thoát Khỏi Cạm Bẫy So Sánh
Để cảm thấy khỏe mạnh về mặt tinh thần và cảm xúc, điều cần thiết là giải phóng bản thân khỏi cái bẫy so sánh. Tôi chắc rằng không ai trong chúng ta muốn trải qua cảm giác không xứng đáng khi bị so sánh xã hội đi lên, hoặc sự vượt trội so với sự so sánh xã hội thấp hơn. Vậy chúng ta có thể làm gì?
Dưới đây là năm ý tưởng đơn giản để nói KHÔNG với căn bệnh so sánh tốt hơn:
1. Xác Định Thành Công Có Ý Nghĩa Như Thế Nào Đối Với Bạn.
Nếu chúng ta cố định định nghĩa thành công của riêng mình, số lần chúng ta tận hưởng so sánh sẽ giảm đi đáng kể. Ví dụ, nếu định nghĩa thành công của chúng ta là về việc nuôi dạy những đứa trẻ khỏe mạnh, hạnh phúc, thì chúng ta sẽ không thực sự bận tâm về công việc kinh doanh phát đạt của người khác, phải không?
2. Khám Phá Điểm Mạnh Của Bản Thân.
Nhận thức được điểm mạnh của chúng ta sẽ giúp giảm thiểu xu hướng so sánh điểm yếu của chúng ta với điểm mạnh của người khác. Nhà vật lý vĩ đại Albert Einstein đã thất bại trong các kỳ thi tiếng Pháp của mình. May mắn thay, ông ấy đã không để thất bại đó định nghĩa mình, vì ông ấy nhận thức được rằng điểm mạnh của mình nằm ở chỗ khác!
3. Hãy Nghĩ Về Bức Tranh Toàn Cảnh.
Bất cứ khi nào bạn thấy mình rơi vào chế độ so sánh (điều này chắc chắn sẽ xảy ra… suy cho cùng thì chúng ta cũng là con người!), Chỉ cần nhắc nhở bản thân rằng cuộc sống của một người luôn có nhiều thứ hơn những gì bạn đang thấy hoặc đang nghe.
Đừng để việc nhìn thoáng qua một ô cửa sổ nhỏ vào cuộc đời của ai đó dẫn đến vỡ mộng hoặc thất vọng về cả cuộc đời của bạn. Nói cách khác, đừng so sánh toàn bộ phim của bạn với cuộn phim nổi bật của người khác!
4. Hãy Luôn Như Thể Mình Là Một Sinh Viên.
Phát triển triết lý “học tập liên tục”. Nếu bạn luôn nghĩ mình là một học sinh còn nhiều điều phải học trong cuộc sống, bạn sẽ dễ dàng nghĩ về sự hợp tác chứ không phải cạnh tranh với các bạn cùng trang lứa. Nếu bạn nghĩ mình là một nghệ sĩ vẫn đang vẽ kiệt tác của mình, bạn có thể không muốn cảm thấy tự ti khi xem tranh của người khác vì công việc của bạn vẫn chưa hoàn thành!
5. Tập Trung Vào Những Thành Công Nhỏ.
Khi bệnh so sánh xảy ra, hãy thực hiện một dự án nhỏ mà bạn có thể hoàn thành trong thời gian tương đối ngắn và làm tốt. Nó có thể là một cái gì đó mà bạn có thể đã trì hoãn một thời gian.
Ví dụ: giả sử bạn đã bắt đầu một công việc kinh doanh trực tuyến mới và bạn bắt đầu cảm thấy không hài lòng vì sự thiếu tiến bộ. Có thể bạn đang quan sát các đồng nghiệp trong ngành của mình, những người đang ở giai đoạn tương tự của chu kỳ kinh doanh nhưng dường như đang thu hút được nhiều sự chú ý hơn.
Thay vì để điều này khiến bạn thất vọng, bạn tập trung vào một việc nhỏ – như viết blog hay làm podcast thì sao? Làm tốt nhiệm vụ cụ thể đó có thể giúp nâng cao tinh thần của bạn.
☀️ Hành Trình Độc Đáo
Bạn đã từng nhìn thấy những mảnh gỗ lũa trôi trên sông chưa? Chúng tụ lại với nhau tại một thời điểm nào đó do tác động của sóng, có thể ở cạnh nhau trong một khoảng cách nhỏ, và đến một lúc nào đó khi xuôi dòng, sức sóng chia cắt chúng và chúng đi theo con đường riêng của mình.
Cuộc sống của chúng ta là như vậy.
Mọi người bước vào và rồi đi ra khỏi cuộc sống của chúng ta ở những giai đoạn khác nhau trong hành trình cuộc đời chúng ta.
Tất cả chúng ta đều bắt đầu hành trình của mình ở những điểm khác nhau, kết thúc ở những điểm khác nhau và thường thì con đường của chúng ta có những lộ trình khác nhau. Vậy tại sao chúng ta nên so sánh mình với người khác? Rốt cuộc, chúng ta không chạy cùng một cuộc đua.
Hãy thử bài tập này…
Thực hiện một chuyến du hành nhỏ xuống dòng ký ức bằng cách tua lại cuộc đời bạn khoảng mười lăm đến hai mươi năm. Hãy nghĩ về một người mà bạn luôn so sánh với mình khi đó. Đó phải là người mà bạn đã mất hoàn toàn liên lạc trong nhiều năm. Bạn cũng chưa nghe về họ từ bất kỳ ai.
Bạn có biết bây giờ họ đang làm gì không? Trên thực tế, hãy tiến thêm một bước nữa — bạn có biết liệu họ có còn sống không? Rất có thể câu trả lời của bạn là “Tôi không biết.”
Vì vậy, bạn của tôi, về lâu dài, sự so sánh có thực sự quan trọng không?
———————
Xin chân thành cảm ơn tác giả vì những chia sẻ vô cùng bổ ích
- Bài viết gốc: https://tinybuddha.com/blog/5-tips-to-stop-comparing-yourself-to-other-people/
- Người dịch: Trần Vân Anh
- Khi chia sẻ cần phải trích dẫn nguồn là “Người dịch: Trần Vân Anh – Nguồn iVolunteer Vietnam
Shortlink: https://ivolunteer.vn/z/9567
Trong quá trình tổng hợp và chia sẻ thông tin, các tình nguyện viên/ cộng tác viên/ thành viên rất khó tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được độc giả cảm thông và góp ý tích cực để giúp iVolunteer Vietnam ngày một hoàn thiện & phát triển.
