Về cơ bản, đặt câu hỏi đúng chính là chìa khóa kỳ diệu cho mọi hình thức phát triển cá nhân lẫn nghề nghiệp. Điều này nghe rất tuyệt, đúng không? Vậy mà, nhiều người lại sợ đặt câu hỏi bởi họ nghĩ rằng sẽ trông thật ngu ngốc nếu hỏi quá nhiều. Làm cách nào để bạn có thể học những điều mới nếu như không tự hỏi chính mình, “Làm sao tôi có thể thực hiện việc đó?” hay “Cần làm gì để tôi đạt được mục tiêu?”
Đặt câu hỏi không đơn thuần là chỉ đặt cho người khác. Bạn cũng phải nắm vững nghệ thuật đặt những câu hỏi đúng cho chính mình. Không sai, bạn không đọc nhầm đâu! Cách bạn tự hỏi chính mình có thể tác động rất lớn đến kết quả bạn đạt được. Trên thực tế, những câu hỏi đó sẽ tạo ra sự khác biệt giữa đạt được mục tiêu và mãi dậm chân tại chỗ.
Bài viết này sẽ đề cập đến việc, làm thế nào để đặt những câu hỏi phù hợp để học tập hiệu quả?
TẠI SAO CẦN HỎI ĐÚNG ĐỂ HỌC HIỆU QUẢ?
- Câu hỏi dẫn đến câu trả lời:
Như đã đề cập, bạn không thể học hoặc tiến bộ mà không đặt câu hỏi. Hãy tưởng tượng nếu bạn bắt đầu một công việc mới và bạn không bao giờ hỏi bất cứ điều gì. Bạn thể làm tốt công việc không? Dĩ nhiên, bạn có thể may mắn và thành công mà chẳng cần nỗ lực. Nhưng ngay cả khi trường hợp đó xảy ra, bạn sẽ làm gì với những tình huống cụ thể không thể đoán trước? Hoặc bạn sẽ làm gì với những lời phê bình mang tính xây dựng từ sếp?
Nếu bạn chỉ tiếp thu và sau đó chỉ làm đúng những gì sếp đã nói mà không bao giờ hỏi liệu họ thật sự muốn gì, bạn có thực sự cải thiện công việc của mình không? Bạn cần câu trả lời để học tập và cải thiện một cách hiệu quả. Và cách duy nhất để có được chúng là đặt câu hỏi.
- Đặt câu hỏi đúng sẽ giúp bạn thành công:
Hãy lấy một ví dụ khác. Giả sử bạn muốn xây dựng doanh nghiệp của riêng mình. Bạn bắt đầu như thế nào? Chính xác, đó là câu hỏi hay đầu tiên để tự hỏi bản thân. Sau đó, phần lớn thành công của bạn sẽ phụ thuộc vào những gì bạn đang yêu cầu bản thân và những người khác. Bây giờ, hãy so sánh hai loại câu hỏi. Giả sử bạn gặp khó khăn trong quá trình xây dựng doanh nghiệp của mình. Bạn có thể tự hỏi mình: “Tại sao điều này không phù hợp với tôi?” hoặc “Làm thế nào để khiến điều này phù hợp với tôi?”
Bạn đã thấy sự khác biệt chưa? Câu hỏi thứ hai là một câu hỏi xây dựng sẽ dẫn bạn đến thành công. Tất nhiên, bạn cần phải không ngừng nỗ lực để thực sự tìm ra đáp án. Nhưng chỉ cần tự hỏi bản thân loại câu hỏi này sẽ cải thiện đáng kể cơ hội thành công của bạn. Mặt khác, câu hỏi đầu tiên là một câu hỏi khá khó chịu. Nó đặt bạn vào vai nạn nhân, nơi bạn cảm thấy có lỗi với bản thân hơn là tìm kiếm giải pháp. Và bạn đã bao giờ thấy một người nào đó tự làm mình trở thành nạn nhân lại thành công chưa? Đáp án chắc chắn là chưa rồi.
- Giao tiếp là chìa khóa để tiến bộ:
Giao tiếp tốt là điều cần thiết để tiến bộ, tạo mối quan hệ tốt và thành công. Điều này thực sự có thể áp dụng cho bất kỳ tình huống nào. Dù là công việc, kinh doanh, hôn nhân hay với bạn bè, giao tiếp tốt là nền tảng cho các mối quan hệ lành mạnh. Giao tiếp hiệu quả đòi hỏi sự lắng nghe tích cực hơn bất cứ điều gì khác. Nhưng điều đó có nghĩa là gì?
Hãy đặt câu hỏi và sau đó thực sự lắng nghe những gì họ nói. Điều này không chỉ giúp bạn cải thiện mối quan hệ của mình với những người khác, giúp bạn tiến lên trong cuộc sống nghề nghiệp và cá nhân, mà còn giúp bạn thu thập được nhiều kiến thức. Đây chắc chắn là hình thức học tập hiệu quả nhất.
Mọi người hay thích nói về bản thân mình. Bạn chỉ cần tìm những người có câu trả lời dành cho bạn và sau đó lắng nghe một cách chủ động. Và rồi, bạn có thể rút ngắn con đường học tập của mình xuống 50%.
THẾ NÀO LÀ HỌC HIỆU QUẢ?
Trái với suy nghĩ thông thường, chúng ta không ngừng học sau đại học. Ở trường, về cơ bản, chúng ta phải học một số chủ đề nhất định. Sau khi nghỉ học, bạn hoàn toàn có thể tự mình chọn những điều bạn muốn học và đây là lúc việc học tập hiệu quả thực sự bắt đầu.
Ví dụ tốt nhất được nêu ra trong cuốn sách của Cal Newport, Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World. Tác giả cho rằng cách duy nhất để có thể tiến lên trong nền kinh tế ngày nay là học những điều khó với tốc độ nhanh. Vì vậy, về cơ bản đây là ý nghĩa của việc học hiệu quả – học những thứ chăm chỉ và phù hợp với tốc độ nhanh.
CÁCH ĐẶT CÂU HỎI ĐÚNG ĐỂ HỌC HIỆU QUẢ
- Bắt đầu bằng cách tự hỏi bản thân:
Khía cạnh quan trọng nhất là thực sự tự hỏi mình những câu hỏi thích hợp. Hãy chú ý luôn đặt những câu hỏi xây dựng – nghĩa là những câu hỏi định hướng giải pháp. Đây thường là những câu hỏi “như thế nào”.
Ví dụ: “Làm thế nào tôi có thể đạt được mục tiêu của mình?”, “Làm cách nào để tôi có thể hoàn thành công việc tốt hơn?” hay “Làm cách nào để tôi có thể sử dụng tài nguyên này một cách tốt nhất?”.
Tránh những câu hỏi cụt lủn, biến mình thành nạn nhân. Đôi khi rất khó để phát hiện ra những câu hỏi đó vì chúng ta thường tự hỏi mình mà không hề để ý. Điều này thường xảy ra khi chúng ta thất vọng với tình huống xảy đến. Những loại câu hỏi này tập trung vào lý do tại sao bạn lại rơi vào tình huống tồi tệ như vậy và tuyệt đối loại trừ khả năng tìm ra giải pháp. Đây thường là những câu hỏi “tại sao”.
Đây là vài ví dụ: “Tại sao điều này lại xảy ra với tôi?”, “Tại sao những người khác đều thành công ngoại trừ tôi?” hay “Tại sao tôi không thể may mắn một lần?”
- Hỏi đúng người:
Đó sẽ là những người đã đi trước bạn và những người đã đạt được những gì bạn phấn đấu. Việc hỏi không cần diễn ra trực tiếp. Đọc sách của những người đó và tự hỏi “điều gì đã khiến họ thành công?” là một cách tuyệt vời để bắt đầu. Tuy nhiên, nếu có thể, bạn nên chọn hỏi trực tiếp. Những người này có thể trở thành mentor (cố vấn) hoặc hình mẫu của bạn. Họ sẽ giúp việc học tập hiệu quả và dễ dàng hơn.
Để tìm đúng người để hỏi, trước tiên hãy xác định mục tiêu của bạn cho cuộc trò chuyện này. Bạn muốn học gì? Bạn muốn đạt được điều gì với kiến thức đó? Sau đó, tìm những người đã đạt được điều đó.
- Đặt câu hỏi mở:
Mọi người thích nói về bản thân và những thành tựu của họ. Bằng cách đặt những câu hỏi mở, bạn sẽ gợi mở để họ chia sẻ nhiều nhất có thể. Điều này đặc biệt tốt để bắt đầu một cuộc trò chuyện vì nó sẽ cung cấp rất nhiều thông tin từ lúc bắt đầu. Sau đó, bạn có thể hỏi các câu hỏi cụ thể hơn để có được lượng thông tin chi tiết mà bạn cần.
Những câu hỏi mở tuyệt vời là: “Bạn đã đạt được (một cột mốc quan trọng) như thế nào?”, “Công cụ tốt nhất để thành công là gì?” hay “Điều gì đã giúp bạn thành công như vậy?”. Hãy đảm bảo xuất hiện trong các câu hỏi là mục tiêu cụ thể của bạn hoặc thành công của họ. Ví dụ, bạn có thể hỏi sếp của mình, “Điều gì đã giúp anh được thăng chức sau khi chỉ làm việc cho công ty trong một năm?”
- Luyện tập cách chủ động lắng nghe:
Lắng nghe chủ động là một kỹ năng cực kỳ mạnh. Bạn có thể “trích xuất” tất cả kiến thức của một người chỉ bằng cách lắng nghe và đặt thêm các câu hỏi mở để họ chia sẻ nhiều hơn nữa kinh nghiệm và kiến thức của mình.
Hãy thực hành, luyện tập nó với bạn bè hoặc vợ/chồng của bạn. Đặt mục tiêu chỉ lắng nghe trong 10 phút. Trong thời gian này, hãy đặt những câu hỏi cho phép họ nói về bản thân. Đừng ngắt lời họ và chỉ hỏi những câu hỏi sâu hơn sau khi họ trả lời xong. Sau cùng, hãy nghĩ xem bạn vừa tìm hiểu được bao nhiêu về người kia. Thêm vào đó, bạn có thể đã khiến người đối diện cảm thấy hài lòng và tự hào. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng nhận được nhiều câu trả lời hơn nữa từ họ trong tương lai. Một khi bạn cảm thấy thoải mái, hãy thử điều này với một trong những mentor của bạn.
- Chú tâm vào giải pháp:
Một điểm cuối cùng: luôn tập trung vào giải pháp khi hỏi bất kỳ câu hỏi nào. Điều này vừa áp dụng cho việc hỏi bản thân và cả khi hỏi người khác. Tiềm thức của bạn sẽ tự động hướng dẫn bạn đến những gì bạn đang tập trung.
Nếu bạn đang tập trung vào những rủi ro hoặc những gì có thể xảy ra, hãy đoán xem bạn sẽ đi đến đâu? Dậm chân tại chỗ!
Nếu bạn tập trung vào các giải pháp và nhìn nhận các cuộc “đấu tranh” là cơ hội để học hỏi thêm, bạn sẽ luôn tìm ra giải pháp cho bất kỳ vấn đề nào.
Vì vậy, đặt những câu hỏi phù hợp là để hướng tới giải pháp và hãy tập trung vào các cơ hội hơn là rủi ro.
KẾT LẠI
Đặt câu hỏi đúng không chỉ cần thiết cho việc học hiệu quả (học những điều khó với tốc độ nhanh) mà còn là chìa khóa để cải thiện trong các lĩnh vực cá nhân hoặc nghề nghiệp của bạn.
Có hai khía cạnh quan trọng của việc đặt câu hỏi đúng. Đầu tiên là về loại câu hỏi mà bạn tự hỏi. Đảm bảo giúp bản thân xây dựng và định hướng giải pháp. Điều này sẽ dẫn bạn đến thành công thay vì khiến bạn mắc kẹt với vấn đề. Khía cạnh thứ hai là hỏi đúng loại người để nhận được câu trả lời giúp bạn đạt được mục tiêu của mình. Đảm bảo tìm những người đã đi trước bạn. Sau đó, hỏi họ những câu hỏi mở và luyện nghe chủ động để học hỏi nhiều nhất có thể.
—————————————————————————————-
Nguồn:
- Bài viết được tham khảo từ bài viết gốc: How To Ask the Right Questions For Effective Learning
- Tác giả: Caroline Dougoud
- Dịch giả: Lý Bình Nghi – CTV ban Nội dung
- Khi chia sẻ cần trích dẫn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Dịch giả: Lý Bình Nghi – Nguồn: iVolunteer Vietnam”
—————————————————————————————–
Xin chân thành cảm ơn tác giả vì những chia sẻ vô cùng bổ ích. Mong rằng sau bài viết này bạn đọc sẽ có thêm nhiều thông tin để học được cách hỏi đúng – học hiệu quả nhé!
Shortlink: https://ivolunteer.vn/z/4583
Trong quá trình tổng hợp và chia sẻ thông tin, các tình nguyện viên/ cộng tác viên/ thành viên rất khó tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được độc giả cảm thông và góp ý tích cực để giúp iVolunteer Vietnam ngày một hoàn thiện & phát triển.
