Trong vài năm qua, tôi nhận thấy rằng phong cách viết của tôi đã thay đổi. Không phải trong cách viết “chính thức”, nơi tôi vẫn tuân thủ các quy tắc viết tiêu chuẩn. Nhưng nơi tôi đã từng gửi tin nhắn và đăng những dòng trạng thái trên Facebook với từng dấu chấm câu, giờ tôi khó có thể cảm thấy phiền khi viết hoa các từ ở đầu câu.
Có hai khả năng tại sao điều này xảy ra. Bộ não của tôi có thể bị xâm nhập bởi những con sâu ăn ngữ pháp, buộc tôi phải quên tất cả các bài học tiếng Anh quan trọng mà tôi đã học ở trường. Hoặc, có lẽ nhiều khả năng hơn, các quy tắc viết không chính thức đang thay đổi nhanh chóng. Tại sao? Nhà ngôn ngữ học Gretchen McCulloch trả lời câu hỏi đó với tựa đề cuốn sách mới nhất của cô: Vì Internet.
Thông qua nguồn cấp dữ liệu Twitter của cô ấy và podcast Lingthusiam, McCulloch đã là người đề xướng việc nghiên cứu ngôn ngữ Internet trong một thời gian dài. Và đối với những người hâm mộ tác phẩm đó, cuốn sách này mang đến một thông tin sâu sắc hơn nữa. Mỗi trang không chỉ có một số mẩu tin thú vị mà bạn sẽ muốn đọc to cho bất kỳ ai gần gũi nhất với bạn, mà McCulloch còn tạo ra cả một lịch sử ngôn ngữ trên internet. Chính phần này – sử dụng trên internet, một chủ đề có vẻ như phù du và bối cảnh hóa nó trong lịch sử giao tiếp của loài người – đã làm cho cuốn sách trở nên vô giá đối với bất kỳ ai quan tâm đến ngôn ngữ.
Ngôn ngữ Internet quan trọng như thế nào?
Ngôn ngữ Internet thường bị coi là lỗi mốt, thường là bởi chính những giáo viên giảng dạy cho rằng bất kỳ sự thay đổi ngôn ngữ nào cũng là xấu. Chúng ta sẽ không đi sâu vào nhiều bài xã luận về việc thế hệ milennials giết chết ngôn ngữ tiếng Anh, nhưng có rất nhiều bài xã luận trên mạng. Đúng là có mốt ngôn tình trên mạng; leetspeak, một cách viết có liên quan đến Internet sơ khai, liên quan đến việc thay thế một số chữ cái nhất định bằng số (nó còn được gọi là 1337 SP34K), giờ đây chỉ được sử dụng một cách mỉa mai hoặc ám chỉ về thời gian trước đó. Nhưng trước mốt này là một phần của xu hướng lớn hơn đang thay đổi cách chúng ta gia tiếp.
Nói điều gì đó là “thay đổi cách chúng ta giao tiếp” có thể nghe giống như một tuyên bố sâu rộng, nhưng thực sự không phải vậy. McCulloch chứng minh điều này bằng cách lùi một bước sang một công nghệ khác đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp: điện thoại. Nó làm cho mọi người cần phải học cách nói chuyện với một người không ở gần họ. Một ví dụ về điều này là từ “xin chào” bắt đầu sử dụng như một lời chào vì điện thoại, điều này có thể gây ra ngạc nhiên khi xem xét tính phổ biến hiện nay của nó. Nếu điện thoại có thể thay đổi điều đó, thì Internet – thứ đã thay đổi cách chúng ta tồn tại trên thế giới – có thể có một di sản lâu dài đối với ngôn ngữ Anh.
Tại sao ngôn ngữ Internet là một thứ ngôn ngữ?
Mặc dù có rất nhiều chủ đề được đề cập trong Internet, nhưng động lực chính đằng sau tất cả là Internet đang gây ra sự thay đổi nhanh chóng trong ngôn ngữ không chính thức bởi vì mọi người đang cố gắng tìm ra cách tốt nhất để giao tiếp. Giờ đây, mọi người đang dành nhiều thời gian hơn bao giờ hết để gõ cho nhau, điều quan trọng là ngôn ngữ phải thay đổi để phù hợp với nhu cầu của chúng ta.
Một trong những nhu cầu chính trong giao tiếp là truyền đạt cảm xúc, điều này có thể khó khăn trong ngôn ngữ viết. Nhưng thông qua quá trình thử và sai, internet đang tìm ra cách để đáp ứng nhu cầu. Ví dụ, một chương về giọng điệu đánh máy chỉ ra cách mà các khoảng thời gian mang một ý nghĩa mới (những người trẻ thường xuyên nhắn tin đều biết “Ok.” Đáng sợ hơn nhiều so với “Ok!”). Ngoài ra còn có sự gia tăng của biểu tượng cảm xúc, cho phép mọi người sử dụng các biểu tượng để thể hiện cảm xúc thay vì hy vọng rằng ý nghĩa tỏa sáng qua văn bản.
Một số thay đổi đối với ngôn ngữ không liên quan gì đến nhu cầu và thay vào đó là sản phẩm phụ của chính công nghệ. Một ví dụ như vậy là kiểm tra chính tả, hiện tự động điều chỉnh cách viết trong các từ. Điều này có vẻ như là một điều tốt đẹp – có gì sai khi sửa lỗi chính tả? – nhưng theo một cách nào đó, nó có thể cho thấy sự thiên vị của người tạo ra công nghệ. Ví dụ: việc tên của bạn có được đọc là “chính xác” hay không, phụ thuộc vào việc kiểm tra chính tả có tên trong từ điển của nó hay không (và nếu bạn không có tên theo âm châu Âu thì điều đó khó xảy ra). Như McCulloch đã nói, kiểm tra chính tả là “một trường hợp rửa tiền thông qua công nghệ nhằm củng cố những con người và tên tuổi vốn đã có uy lực”.
Ngoài ra, có hàng triệu thứ nhỏ bé trên internet định hình ngôn ngữ. Twitter cho phép bạn nhập bao nhiêu ký tự, liệu một trang web có cho phép đặt dấu phụ trên các chữ cái hay không và những ngôn ngữ mà Google Dịch hiện đang cung cấp đều tạo ra những hạn chế rõ rệt đối với dòng chảy tự do của từ và thông tin. Nếu chỉ xét riêng, những điều này nghe có vẻ lành tính, nhưng việc nhận ra đâu là đường vẽ trên những gì bạn có thể và không thể nhập đang tiết lộ mức độ kiểm soát của các công ty công nghệ đối với chúng ta.
Ngôn ngữ Internet là của tương lai
Internet là một khối lượng từ ngữ dường như vô hạn và không ngừng phát triển. Cố gắng thực hiện bất kỳ nghiên cứu toàn diện nào cũng giống như việc chăn dắt LOLcats. Và tệ hơn hết, viết về meme hiện tại trong một cuốn sách là một cách chắc chắn để khiến một cuốn sách có vẻ cổ xưa ngay sau khi được xuất bản (nếu không phải vào ngày xuất bản, thường là ít nhất một năm sau khi cuốn sách được viết). Nhưng internet cũng là một nguồn tài nguyên quan trọng như vậy vì nó cung cấp kho ngôn ngữ con người có thể tìm kiếm lớn nhất từng được tạo ra.
Bởi vì Internet thoát khỏi nhiều lời nguyền của các bài viết về internet. Trong khi nó bao gồm các meme và các xu hướng hiện tại trong ngôn ngữ internet, nó cung cấp cho họ kiến thức đầy đủ mà chúng có thể biến mất trong vài tháng hoặc vài năm. Điều quan trọng nhất là hiểu những gì đằng sau các xu hướng và những gì họ nói về ngôn ngữ một cách tổng quát hơn. Dù nói chuyện trực tiếp hay viết lách qua hàng nghìn dặm, mọi người luôn cố gắng tìm ra cách tốt nhất để biến ngôn ngữ không hoàn hảo của chúng ta thành mối liên hệ thực sự với con người.
————————————-
Xin chân thành cảm ơn tác giả vì những chia sẻ vô cùng bổ ích!
- Theo: Babel Magazine
- Người dịch: Đỗ Thị Lan Hương
- Người chia sẻ cần phải trích dẫn nguồn là “Người dịch: Đỗ Thị Lan Hương – Nguồn iVolunteer Vietnam”
Shortlink: https://ivolunteer.vn/z/10931
Trong quá trình tổng hợp và chia sẻ thông tin, các tình nguyện viên/ cộng tác viên/ thành viên rất khó tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được độc giả cảm thông và góp ý tích cực để giúp iVolunteer Vietnam ngày một hoàn thiện & phát triển.
